Ўзбекистон ва ЮНЕСКО ўртасидаги ҳамкорлик туризм учун янги уфқларни очмоқда
Ўзбекистон ва ЮНЕСКО ўртасидаги ҳамкорлик туризм учун янги уфқларни очмоқда
Ўзбекистон тобора жаҳон сайёҳлик харитасида муҳим йўналиш сифатида пайдо бўлмоқда. Бой маданий мерос ва бетакрор табиий ландшафтларнинг уйғунлиги саёҳатчиларга мамлакатни Буюк Ипак йўлининг ҳақиқий хазинаси сифатида очиб беради. Шу нуқтаи назардан, ЮНЕСКО билан ҳамкорлик алоҳида аҳамият касб етади: ёдгорликлар ва обидаларни Жаҳон мероси объектлари сифатида тан олиш уларни жаҳон миқёсида тарғиб қилиш, сайёҳлик қизиқишини уйғотиш ва Ўзбекистоннинг жаҳон сайёҳлик саноатидаги мавқеини мустаҳкамлаш имконини беради. Бугунги кунда Ўзбекистонда жойлашган еттита обект, жумладан, учта трансчегаравий обект Юнесконинг Бутунжаҳон мероси рўйхатига киритилган. Ушбу сайтларнинг ҳар бири сайёҳлик йўналишларини ривожлантиришда муҳим рол ўйнайди, халқаро ташриф буюрувчилар оқимининг кўпайишига ҳисса қўшади ва бизнес, меҳмондўстлик соҳаси, хизмат кўрсатиш соҳалари ва transport инфратузилмаси учун янги имкониятлар очади. Хивадаги Итчан қалъа-ўрта аср шарқидаги шаҳар атмосферасини сақлаб қолган очиқ осмон остидаги музей шаҳри. Унинг кўчаларида юриб, саёҳатчилар ўзларини масжидлар, мадрасалар ва 19-аср саройлари ёнма-ён турган Ислом меъморчилиги тарихига қадам қўйгандек ҳис қилишади. Вилоятнинг енг қадимий шаҳарларидан бири бўлган Бухоро Ипак йўли бўйлаб ҳақиқий маданий марказ характерини сақлаб қолади. Исмоил Самоний мақбараси, 17-асрнинг улуғвор мадрасалари ва тарихий миноралари шаҳарни маданий туризм учун ажойиб жойга айлантиради. Амир Темур (Тамерлан) нинг ватани Шаҳрисабз шаҳар сиёсий ва маънавий ҳаёт маркази бўлиб хизмат қилган Темурийлар даврига оид ёдгорликлари билан меҳмонларни ўзига жалб қилади. Маданиятлар чорраҳаси сифатида еътироф етилган Самарқанд сивилизациялар яқинлашувининг рамзи бўлиб қолмоқда. Регистон ансамбли, гўр-Амир мақбараси, Шоҳ-И-Зинда некрополи, Улуг Ъ Бек расадхонаси Ўзбекистоннинг жаҳон саҳнасидаги енг диққатга сазовор жойлари сифатида кенг еътироф етилган. Маданий обидалардан ташқари Ўзбекистондаги бир қанча табиий обидалар ҳам Юнесконинг Жаҳон мероси рўйхатига киритилган. Бой биохилма-хиллиги билан танилган Ғарбий Тян-Шан екотуризм ва trekking учун машҳур жой. Бу ерда меҳмонлар flora ва фаунанинг ноёб турларини учратишлари ва дунёга маълум бўлган кўплаб мевали дарахтлар пайдо бўлган табиий муҳитни ўрганишлари мумкин. Турон вилоятининг мо"тадил чўллари саёҳатчиларни ўта табиий шароитлари ва хилма — хил екотизимлари билан ҳайратга солади-бу манзил саргузашт изловчилар ва екотуризм ихлосмандлари учун айниқса жозибали бўлиб бормоқда. Шарқ ва Ғарбни тарихан боғлаб турган Ипак йўлининг Зарафшон–Қорақум йўлаги сайёҳларга асрлар давомида савдо ва маданий алмашинув артерияси бўлиб хизмат қилган қадимий карвон йўлларини кузатиб бориш имкониятини тақдим етади. Ушбу сайтларнинг ҳар бири нафақат сайёҳлик йўналишлари учун асос бўлиб хизмат қилади, балки Ўзбекистон брендини халқаро миқёсда тарғиб қилишда ҳам муҳим рол ўйнайди. Жаҳон мероси объектларини оммалаштириш хорижий туроператорлар орасида мамлакатга қизиқишни кучайтиради, халқаро ташриф буюрувчилар сонининг кўпайишига ёрдам беради, янги иш ўринлари яратади ва иқтисодий ривожланишга катта ҳисса қўшади. Туризм нафақат хизмат кўрсатиш соҳасига айланиб бормоқда — у Ўзбекистоннинг очиқ, замонавий ва жадал ривожланаётган мамлакат сифатидаги обрўсини мустаҳкамлашнинг стратегик манбаи сифатида пайдо бўлмоқда. Барқарор туризмни ривожлантиришга алоҳида еътибор қаратилмоқда. Табиий жойларнинг жаҳон мероси рўйхатига киритилиши ноёб екотизимларни сақлаш муҳимлигини таъкидлайди, маданий ёдгорликлар еса келажак авлодлар учун тарихий меросни сақлаш зарурлигини еслатиб туради. Ушбу ёндашув туризмни нафақат ташриф буюрувчилар учун жозибадор қилади, балки екологик барқарорлик ва маданий дипломатия билан ҳам уйғунлашади. Шу нуқтаи назардан, 2025 йилда Самарқандда ЮНЕСКО Бош конференциясининг 43-сессияси бўлиб ўтиши айниқса рамзий маънога ега. Ушбу йирик тадбир 40 йил ичида биринчи marta Франция пойтахти ташқарисида ўтказилади. Forum 200 га яқин мамлакатдан делегатларни бирлаштиради ва Ўзбекистоннинг сайёҳлик салоҳиятини намойиш етиш учун ноёб платформа бўлиб хизмат қилади. Мамлакат учун ушбу тадбир унинг global туризм маркази ва цивилизациялар чорраҳаси мақомини мустаҳкамлаш, саноат ўсиши ва халқаро ҳамкорлик учун янги уфқларни очишда муҳим қадам бўлди.
Туризм қўмитаси раиси У. Шадиев
